Pamiętacie, że kiedyś marzec był pełnym nadziei i optymizmu czasem oczekiwania na pierwszy dzień wiosny? Kiedy krokusy walczą o miejsce z przebiśniegami, ptaki zdzierają gardła na łysych jeszcze gałęziach, koty miauczą wyjątkowo namiętnie, a my myślami jesteśmy już w szortach na rozgrzanej plaży, a przynajmniej w słonecznym parku na rowerze? Od kilku lat marce wyglądają nieco inaczej, i nie mamy na myśli zmian klimatu i nagłych wiosennych śnieżyc. W 2020 właśnie w marcu zaczął się pierwszy lockdown, w 2021 – szalała trzecia fala pandemii koronawirusa, w 2022 – trwał pierwszy miesiąc otwartej agresji Rosji na Ukrainę, a do Polski napływały setki tysięcy uchodźców. A w 2023? Cóż, mamy największy kryzys gospodarczy od niepamiętnych czasów, a przynajmniej od początku lat 90.
Trzeba sobie jakoś radzić z tymi przygniatającymi marcami. My wybieramy metodę krakowskiego poety Wojciecha Bonowicza, który w jednym z wywiadów powiedział, że aby życie było pełne, musi być w nim miejsce na literaturę i że o tym, jak ważny jest ten obszar życia dla wielu ludzi, świadczy choćby fakt, że w sytuacjach wielkich kryzysów i tragedii zaczynamy się porozumiewać ze sobą za pomocą kultury. I taką mamy właśnie dla was propozycję na marzec 2023 – czekanie na wiosnę w towarzystwie czytania i rozmów o literaturze, dobrze znanych i całkiem nowych książek, wbrew i obok czasem przygniatającej rzeczywistości.
Skoro marzec, to przede wszystkim poezja, wszak 21 marca właśnie obchodzimy Światowy Dzień Poezji (ustanowiony przez UNESCO w 1999 roku). My tego dnia zainaugurujemy tegoroczną odsłonę Salonów Silesiusa – na pierwsze spotkanie zaprosiliśmy Krystynę Dąbrowską, poetkę, tłumaczkę (m.in. noblistki Louise Glück), laureatkę Nagrody im. Wisławy Szymborskiej. W zeszłym roku ukazał się tom wierszy jej autorstwa pt. Miasto z indu i o nim przede wszystkim z autorką porozmawia prof. Adam Poprawa. Kilka dni wcześniej, 17 marca, Klub Proza opanuje poezja najnowsza, najmłodsza i wrocławska – w ramach cyklu Permutacje Kamil Kawalec i Jakub Sęczyk do zaprezentowania wierszy i rozmowy o nich zaprosili trzy poetki: Natalię Dziubę, Martynę Pankiewicz i Alicję Regiewicz. Poezji towarzyszyć będzie, tradycyjnie, muzyka na żywo.
Rok temu w Światowy Dzień Poezji czytaliśmy poezję ukraińską – ten wieczór, który możecie obejrzeć na przykład TU, doskonale wcielał w życie ideę Bonowicza o porozumiewaniu się przez literaturę w trudnych sytuacjach. W tym roku zapraszamy do posłuchania poezji białoruskiej autorstwa Uładzimira Niaklajeu, pisarza, opozycjonisty i działacza społeczno-politycznego. Niaklajeu, zmuszony do emigracji i objęty zakazem druku w Białorusi, jest obecnie gościem Wrocławskiego Domu Literatury w ramach rezydencji ICORN (Międzynarodowej Sieci Miast Schronienia). Data jego spotkania, 25 marca, nie jest przypadkowa – tego dnia Białorusini obchodzą Dzień Woli – nieuznawaną przez reżim Łukaszenki rocznicę uzyskania niepodległości.
Tyle u nas w marcu poezji – ale wydarzeń literackich będzie oczywiście dużo więcej. Prozę odwiedzi m.in. Izabela Janiszewska, by opowiedzieć o swoim najnowszym thrillerze kryminalnym Ludzie z mgły (15 marca), Anna Janko zaprezentuje powieść Finalistka (16 marca), a gościnią Michała Nogasia w ramach studia Radia Nowy Świat na żywo będzie Małgorzata Halber (19 marca). No i jeszcze wisienka na torcie marcowych spotkań z książką, czyli Bookowisko, otwarty dla wszystkich kiermasz i wymiana książek z domowych bibliotek. Wiosenna (bo będzie już wtedy wiosna, mamy nadzieję, że nie tylko w kalendarzach) odsłona odbędzie się 25 marca w Prozie, a szczegóły dostępne są TU.
I na koniec – co czytać, czego nie czytać w marcu? Kilka podpowiedzi znajdziecie w naszych podcastach Radio Proza, szczególnie polecamy rozmowę o Osiem Jerzego Franczaka (nowość Wydawnictwa Warstwy) – https://www.podbean.com/ew/pb-wbikq-13a9233 i buzujący emocjami Bełkot literaki #3 wokół Mój mały zwierzaku Marieke Lukasa Rijnevelda (tłum. Jerzy Koch, Wydawnictwo Literackie) – https://www.podbean.com/ew/pb-wgamt-139ca21.
Do zobaczenia i posłuchania!